Duże kompleksy leśne i malownicze krajobrazy - wzgórza, wąwozy i doliny przypominające tereny górskie - tak prezentuje się Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy, utworzony w 1990 r. w celu ochrony niepowtarzalnych wartości przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych. Jego powierzchnia całkowita wynosi 27 764,3 ha, a od 1993 r. cały obszar Parku znajduje się w granicach „Zielonych Płuc Polski” - najczystszej i najbogatszej przyrodniczo części kraju.

Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy to przede wszystkim duże, zwarte kompleksy leśne, które w wielu fragmentach posiadają charakter „puszczański”. Szczególnie atrakcyjnie prezentuje się dolina rzeki Brynicy, a walory krajobrazowe parku podnoszą malownicze jeziora, których na terenie Parku znajduje się 29. Zasadnicza część obszaru Parku (ok. 90%) położona jest w dorzeczu Drwęcy, który charakteryzuje się silnym rozwojem sieci rzecznej, występowaniem jezior, bagien, mokradeł, torfowisk, licznych źródeł, łąk oraz obszarów bezodpływowych. Szczególnym walorem Parku są lasy, które pokrywają ok. 70% jego powierzchni. Wśród nich, pomiędzy przeważającymi borami, znajdują się fragmenty rzadkich w tej części niżu grądów zboczowych rosnących na ścianach jarów oraz zboczach nisz źródliskowych, jak i grądów niskich czy ciepłolubnych z udziałem rzadkich gatunków flory. Zwarte kompleksy leśne poprzecinane niewielkimi enklawami łąk, pól oraz jeziorami i dolinami rzecznymi stanowią siedlisko dla wielu rzadkich i chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów. Prowadzone na terenie parku badania stwierdziły dużą różnorodność mchów oraz porostów, wśród których stwierdzono brodaczkę pospolitą, będącą „certyfikatem czystości powietrza”.

O wysokiej randze przyrodniczej Parku świadczy utworzenie w jego granicach 7 rezerwatów przyrody*: Jar Brynicy (przedmiotem ochrony jest malowniczy fragment doliny rzeki Brynicy), Szumny Zdrój im. Kazimierza Sulisławskiego (celem ochrony jest zachowanie zbiorowisk leśnych o charakterze naturalnym z rzadkimi i chronionymi gatunkami roślin), Klonowo (ochronie podlega fragment lasu mieszanego z dorodnym drzewostanem), Ostrowy nad Brynicą (utworzony dla ochrony lasu sosnowo-lipowego z udziałem interesujących i rzadko spotykanych roślin kserotermicznych), Czarny Bryńsk (utworzony dla ochrony rzadkiej w tej części Polski rośliny szuwarowej – kłoci wiechowatej oraz roślin torfowiskowych, w tym rosiczki okrągłolistnej, przygiełki białej i bagnicy torfowej), Mszar Płociczno (obejmuje największy w regionie kompleks torfowiska przejściowego z zanikającym jeziorem eutroficznym), Jar Brynicy II (celem ochrony jest zachowanie naturalnego lasu grądowego i interesującego geomorfologicznie fragmentu doliny Brynicy wciętego w wysoczyznę morenową).

*Warto wiedzieć: Uznanie za rezerwat przyrody następuje w drodze aktu prawa miejscowego w formie zarządzenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska, które określa jego nazwę, położenie lub przebieg granicy i otulinę, jeżeli została wyznaczona, cele ochrony oraz rodzaj, typ i podtyp rezerwatu przyrody, a także sprawującego nadzór nad rezerwatem.

Ponadto na terenie Parku wyznaczono dwa obszary ochrony Natura 2000: Ostoja Lidzbarska oraz Mszar Płociczno. Zidentyfikowano 20 typów siedlisk przyrodniczych wymienionych w załączniku Dyrektywy Siedliskowej. Spośród innych form ochrony na terenie Parku należy wymienić również pomniki przyrody - najciekawszym i najcenniejszym jest ponad 500-letni „Dąb Rzeczypospolitej”, rosnący na terenie rezerwatu Jar Brynicy II.

Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy przyciąga turystów zarówno swoimi walorami krajobrazowymi i przyrodniczymi, jak i dobrze rozwiniętą infrastrukturą turystyczną. Na terenie Parku jest ponad 250 km szlaków rowerowych i pieszych.

Warto zobaczyć

Szlaki turystyczne

Ścieżki przyrodniczo-edukacyjne

Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody