W związku z coraz liczniejszymi informacjami o szkodach w uprawach rolniczych wyrządzanych przez żerujące ptaki, w szczególności żurawie, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Bydgoszczy informuje o możliwości uzyskania ustnego zezwolenia na umyślne płoszenie i niepokojenie osobników żurawia Grus grus, łabędzia niemego Cygnus olor, łabędzia krzykliwego Cygnus cygnus i łabędzia czarnodziobego Cygnus columbianus.

Zgodnie z art. 126 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2020 r. poz. 55) regionalny dyrektor ochrony środowiska odpowiada za szkody wyrządzone przez gatunki objęte ochroną - żubra, wilka, rysia, niedźwiedzia oraz bobra europejskiego, w związku z czym nie ma możliwości wypłacenia odszkodowania za szkody wyrządzone przez ww. gatunki ptaków.

Żuraw oraz łabędzie (niemy, krzykliwy, czarnodzioby) objęte są ścisłą ochroną gatunkową na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2016 r. poz. 2183, ze zm.). Zgodnie z ww. rozporządzeniem, względem żurawia wprowadzono m.in. zakaz umyślnego płoszenia lub niepokojenia w miejscach noclegu, w okresie lęgowym w miejscach rozrodu lub wychowu młodych lub w miejscach żerowania zgrupowań ptaków migrujących lub zimujących.

Efektywną metodą zapobiegania szkodom wyrządzanym przez ptaki, w tym żurawie, jest płoszenie (na przykład z wykorzystaniem metody hukowej). Może ono zostać przeprowadzone po uzyskaniu zezwolenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Bydgoszczy, na podstawie art. 56 ust. 2 pkt 2 oraz ust. 4 pkt 2 ustawy o ochronie przyrody, w przypadku braku rozwiązań alternatywnych, jeżeli nie spowoduje to zagrożenia dla dziko występujących populacji chronionych gatunków zwierząt oraz wynika z konieczności ograniczenia poważnych szkód w odniesieniu do upraw rolnych.

Zgodnie z art. 14 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 256, ze zm.) Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Bydgoszczy, może wydać ustne zezwolenie na odstępstwo od ww. zakazu celem umożliwienia niezwłocznego podjęcia działań minimalizujących skalę szkód. Zezwolenie takie wydaje się na okres 7 dni. W tym czasie należy złożyć pisemny wniosek w trybie art. 56 ustawy o ochronie przyrody, celem uzyskania decyzji w formie pisemnej. Wzór wniosku wraz z niezbędnymi informacjami znajduje się na stronie internetowej.

Zezwoleń ustnych udziela Pani dr Maria Dombrowicz – Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Bydgoszczy (tel. 52 50-65-666 - Sekretariat/733 456 333). Przed rozmową należy przygotować następujące informacje niezbędne do udzielenia zezwolenia:

- dane wnioskodawcy: imię i nazwisko oraz adres,

- numer telefonu kontaktowego,

- gatunek lub gatunki wyrządzające szkody,

- lokalizacja obszaru, którego dotyczy wniosek: numery działek wraz z obrębami.

Ponadto zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 11 marca 2005 r. w sprawie ustalenia listy gatunków zwierząt łownych (Dz. U. Nr 45 poz. 433 i 434) najpowszechniej występujące w Polsce gatunki gęsi, tj. gęgawa, gęś zbożowa oraz gęś białoczelna są gatunkami łownymi.

Względem gatunków łownych zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z  2020 r. poz. 67, ze zm.). Zgodnie z art. 46 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy dzierżawca  lub  zarządca  obwodu  łowieckiego  obowiązany  jest do  wynagradzania szkód wyrządzonych w uprawach i płodach rolnych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny.

W stosunku do gatunków łownych obowiązują zakazy m.in.  płoszenia, chwytania, przetrzymywania, ranienia i zabijania zwierzyny (poza polowaniami i odłowami). Zgodnie z art. 9a ww. ustawy organem właściwym w kwestii odstępstwa od zakazu płoszenia zwierząt łownych jest właściwy miejscowo marszałek województwa, który po zasięgnięciu opinii Polskiego Związku Łowieckiego, może wydać stosowną zgodę.

Fot. Magdalena Pacuk