Dziewicza przyroda, krystalicznie czyste wody, różnorodność fauny i flory, bogata kultura i tradycja oraz gościnność mieszkańców Borów Tucholskich to niezaprzeczalne atuty tego zakątka Polski. Bory to największy kompleks leśny w kraju, wpisany na listę Rezerwatów Biosfery UNESCO. Z uwagi na duże skupiska jezior, sztucznych zbiorników wodnych i rzek, Bory Tucholskie są rajem dla wędkarzy i wielbicieli sportów wodnych. To również wymarzone miejsce dla amatorów wycieczek pieszych i rowerowych.

Na terenie Borów Tucholskich wyznaczono dwa parki krajobrazowe - Wdecki Park Krajobrazowy oraz Tucholski Park Krajobrazowy.

Bezkresne lasy przecięte wartkim nurtem Brdy, piękne krajobrazy i malownicze wsie borowiackie to uroki Tucholskiego Parku Krajobrazowego, który powołano w 1985 r.

Licznie występujące jeziora, rzeki i cieki wodne sprzyjają rozwojowi bogatej i różnorodnej roślinności wodnej. W jeziorach spotyka się m.in. grzybienie białe i północne, grążele żółte. Ważnym elementem flory Parku są zbiorowiska roślinności torfowiskowej, które zachowały cechy naturalne. Występują tu torfowiska turzycowe i mszarne. Historia roślinności regionu liczy blisko 12 tys. lat. Obecnie królują bory sosnowe a pierwotny charakter puszczy tucholskiej można podziwiać jedynie w zachowanych oazach liściastego starodrzewia porastającego brzegi Brdy. Zbiorowiskom leśnym uroku dodają chronione storczyki i sasanki.

Zróżnicowane siedliska zwierząt w granicach parku – od lasów łęgowych do ubogich borów na stokach rynien jeziornych i rzecznych – sprzyjają ich bytowaniu. Są tu najbardziej prymitywne bezkręgowce oraz zróżnicowane i wyspecjalizowane kręgowce. Najlepiej poznane są kręgowce, których prymitywnym przedstawicielem wodnym jest bardzo rzadko występujący w Polsce minóg strumieniowy, który podlega ścisłej ochronie i znajduje się na liście gatunków zwierząt cennych w skali całej Europy. Na terenie Parku stwierdzono lęgi 131 gatunków ptaków i regularne przeloty ponad 20. Wysokie walory przyrodnicze tego obszaru podkreśla obecność gatunków umieszczonych w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt: bociana czarnego, żurawia, bielika, kropiatki i derkacza oraz kani czarnej i rdzawej. Zbiorniki wodne zasiedlane przez pospolite krajowe ryby, otoczone pasem szuwarów są znakomitą kryjówką podczas lęgów ptaków wodnych. Zadrzewienia śródpolne i lasy to miejsce bytowania drapieżnych gatunków, m.in.: jastrzębia, krogulca, kobuza i nielicznej pustułki. Na obszarze Parku stwierdzono występowanie 44 gatunków ssaków. Bogato reprezentowane są nietoperze - występuje ich aż 10 gatunków.

W granicach Tucholskiego Parku Krajobrazowego utworzono 8 rezerwatów przyrody: 3 torfowiskowe (Bagna nad Stążką, Bagno Grzybna, Jeziorka Kozie), 2 leśne (Ustronie, Cisy nad Czerską Strugą), 2 krajobrazowe (Dolina Rzeki Brdy, Źródła Rzeki Stążki) i 1 wodny (Jezioro Zdręczno). Na terenie Parku znajdują się 2 obszary Natura 2000: Bory Tucholskie (przedmiotem ochrony jest co najmniej 28 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej) oraz Dolina Brdy i Stążki w Borach Tucholskich (przedmiotem ochrony jest: bóbr europejski, wydra europejska, traszka grzebieniasta, minóg strumieniowy, boleń, głowacz białopłetwy, sasanka otwarta i lipiennik loesela). Tucholski Park Krajobrazowy znajduje się w strefie buforowej Rezerwatu Biosfery Bory Tucholskie. Jest to dziesiąty i największy rezerwat biosfery w Polsce.

Cały obszar Tucholskiego Parku Krajobrazowego obfituje w interesujące obiekty i atrakcje turystyczne. Warto zobaczyć jedyny w Polsce tej wielkości akwedukt w Fojutowie - budowlę umożliwiającą skrzyżowanie dwóch dróg wodnych: Wielkiego Kanału Brdy i naturalnego cieku - Czerskiej Strugi. Kolejną atrakcja znaną głównie wśród kajakarzy jest uroczysko „Piekło”. Dodatkowo turyści mogą wybrać się do wsi Krąg, do borowiackiej osady sprzed ponad 100 lat, wyróżniającej się regionalną zabudową drewnianą z przełomu XIX/XX wieku. Najpopularniejszym sposobem zwiedzania Parku jest turystyka piesza. Nie brakuje też tras dla rowerzystów, dla których wytyczono liczne szlaki. Jednak Bory Tucholskie są przede wszystkim rajem dla kajakarzy. Brda jest uznawana za jeden z najciekawszych szlaków kajakowych w Europie.

Warto zobaczyć

Szlaki turystyczne

Ścieżki dydaktyczne

Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody